Parlamentin komitə sədri Zahid Oruc QHT-lərlə video-konfrans keçirib – FOTO
04 sentyabr 2020-ci il tarixində, Milli Məclisin İnsan Hüquqları Komitəsinin sədri Zahir Orucun təşəbbüsü ilə Azərbaycanda insan hüquqları sahəsində fəaliyyət göstərən QHT-lərlə video-konfrans formatında görüş keçirilib.
Aktor.Az xəbər verir ki, konfransın mövzusunu “Azərbaycanda İnsan Hüquqlarının vəziyyəti: hüquqi-normativ aktların təkmilləşdirilməsi yönündə dövlət və vətəndaş cəmiyyətinin birgə səyləri” təşkil edib.
Konfransın gündəliyində ilkin olaraq – “Azərbaycanda insan hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı mövcud vəziyyət, aktual məsələlər”; “İnsan hüquqları ilə bağlı qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi yönündə fəaliyyətin yeni mərhələsi: təkliflər, tövsiyyələr, mövqelər”; “İnsan hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı yerli və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlığın, birgə layihələrin əsas istiqamətləri”- və s.aktual məsələlərin müzakirəsi nəzərdə tutulub.
Videokonfransda insan hüquqları sahəsində QHT-nın təmsilçiləri:
Sahib Məmmədov-“Vətəndaşların Əmək Hüquqlarını Müdafiə Liqası”nın sədri, Rauf Zeyni, “Azərbaycan-Milli QHT Forumu”nun sədri, Əliməmməd Nuriyev-“Konstitusiya Araşdırmaları Fondu”nun sədri, Davud Rəhimli-“Əlil Təşkilatları İttifaqı”nın sədri, Səbinə Ələkbərova”Gənc Liderlər” Təhsil-Təlim və İnkişaf İctimai Birliyinin sədri, Vüsalə Hüseynli – “İslahatçı Qadınlar və İnnovasiyalar” İctimai Birliyinin sədri, Mirvari Qəhrəmanlı – “Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı”nın sədri, Əvəz Həsənov-“Humanitar Tədqiqatlar İctimai Birliyi”nin sədri, Umud Mirzəyev-“Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu”nun sədri, Novella Cəfərova-“D. Əliyeva adına Azərbaycan Qadınların Hüquqlarının Müdafiə Cəmiyyəti”nin sədri, Şəhla İsmayıl-“Rasional İnkişaf uğrunda Qadınlar Cəmiyyəti”nin sədri, Niyaməddin Orduxanov-“Bələdiyyələrin İnkşafına Yardım İctimai Birliyi”nin sədri, hüquqşünas, media məsələləri üzrə ekspert Ələsgər Məmmədli, Sahib Fərzəliyev-“ Potensial Sumqayıt Mütəxəssislər Birliyi”nin sədri, Zenfira Mustafayeva-“Qadın Təşəbbüsü və Sosial Problemlərin Həllinə Yardım” birliyinin sədri, Əhməd Abbasbəyli- “Cəmiyyətin və Vətəndaş Münasibətlərinin İnkişafı” İctimai Birliyi, Səidə Qocamanli – “İnsan haqları və qanunçuluğun müdafiəsi bürosu”nun sədri, Səadət Bənənyarli – “Beynəlxalq Insan Huquqları Cəmiyyəti”nin sədri, Aynur Camalqızı-“Azərbaycan Milli Qadın Konsensus Mərkəzi”, Məleykə Əlizadə-“Gəncə Regional Qadın Mərkəzi”nin sədri, Yeganə Hacıyeva, “Gənc Demokratlar İnstitutu” İctimai Birliyinin sədri, Aqil Camal, “Ortaq Dəyərlər” İctimai Birliyinin sədri, Ramil Iskəndərli, “Hüquqi Təhlil və Araşdırmalar” İctimai Birliyinin sədri, Kəmalə Aşumova-“Ümidli Gələcək Sosial Təşəbbüslər” İctimai Birliyinin sədri, professor Mayis Əliyev-“Sosial Hüquqların Araşdırılması İctimai Birliyi”nin sədri, Rəfail Becanov-“İnsan Hüquqları və Maarifçilik İctimai Birliyi; Ayaz Məmmədov- “Azərbaycan Yeni Nəsil Hüquqşünaslar Assosiasiyası” İctimai Birliyinin sədri, Gülayə Səfərova-“Ailə DünyasıAilələrə Hüquqi Yardım İctimai Birliyi”nin sədri, Şəmsəddin Əliyev “Polisə dəstək” İctimai Birliyinin sədri, Qalib Nəbiyev-“ Qəbələ Regional QHT-nin Resurs və Təlim Mərkəzinin direktoru”, İradə Yaqubova-“ELS Müstəqil araşdırmalar Mərkəzi” İnkişaf Birliyinin sədri– iştirak ediblər.
Videokonfransı açıq elan edən Milli Məclisin İnsan Hüquqları komitəsinin sədri Zahid Oruc giriş nitqində konfrans iştirakçılarını salamlayaraq, bu görüşü vacib edən amillər haqda məlumat verib.
O,bildirib ki, son illərdə ölkədə dövlət başçısı president İlham Əliyev tərəfindən həyata keçirilən inqilabi islahatlar Azərbaycanın ictimai-siyasi sistemində daha intensiv və sürətli templərlə davam etdirilir. Bu islahatların ayrılmaz tərkib hissəsi kimi yeni parlamentin formalaşması, İnsan haqları Komitəsinin fəaliyyətində yeni mərhələ və yanaşmaların ortaya qoyulmasına sosial sifariş yaradıb. Bu aspektdə İnsan haqları komitəsinin Vətəndaş Cəmiyyəti (VC) ilə qarşılıqlı müzakirələrə və davamlı dialoqun aparması günün tələbi və aktual vəzifələrdən biridir. Müzakirə mövzusu ola biləcək məsələlər isə olduqca coxdur.
Komitə sədri Zahid Oruc görüşü vacib edən, son illərdə yığılıb qalan həlli vacib məsələlərin bəzilərini diqqətə çatdıraraq aşağıdakıları qeyd edib:
Ölkəmizdə demokratik-hüquqi dövlət quruculuğunun təkmilləşməsi, insan hüquqlarının(İH) qorunması sahəsində qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsində Prezidentin- mərkəzi və yerli icra qurumlarının fəaliyyətində şəffaflıq və aşkarlığın təmin edilməsində, ictimai nəzarətin gücləndirilməsi ilə bağlı çağırışlarını həyata keçirilməsində, İH sahəsindəVətəndaş Cəmiyyəti institutlarının fəaliyyətinin sıx koordinasıyasını təşkil edə bilən platformaların təsis edilməsində, Azərbaycanda insan hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı müxtəlif yerli və beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq məsələsində, insan hüquqları sahəsində beynəlxalq qurumların obyektiv və subyektiv dəyərləndirilmələrinə münasibət,müvafiq hesabat və mövqelərinqarşılıqlı müzakirəsində və s. çoxşaxəli sahələrdə VC-nin təşəbbüskarlığı və fəallığına olduqca böyük ehtiyac duyulur.
Sadalanan və s. sahələrdə birgə fəaliyyətin təşkili və ortaya əməli nəticələrin qoyulması qarşımızda duran ümumi vəzifələrdəndir. Vətəndaş cəmiyyəti-ölkənmiz in inkişafında hakimiyyət və arasında sıx dialoq və əməkdaşlığın alternativi olmayan-aparıcı halqasıdır.
Zahid Oruc açılış nitqində Prezident İlham Əliyevin dəfələrlə öz çıxışlarında-vətəndaş cəmiyyətinin fəallığını, həyata keçirilən islahatların müsbət nəticələr verməsi yönündə olduqca böyük önəm verdiyini vurğulayıb.
Sonra videokonfransın mövzuları ətrafında müzakirələr başlayıb.
“Təmiz Dünya” Qadınlara Yardım İctimai Birliyinin sədri Mehriban Zeynalova – qadın və uşaqların hüquqlarının qorunması zamanı üzləşdikləri problemlər; yerli icra hakimiyyəti orqanlarının lazımi prosedurları yerinə yetirməsinin gecikdirilməsi; dövlət qəyyumluq orqanları tərəfindən insan hüquqlarının pozulması; qanunlara nəzarət mexanizminin vacibliyindən bəhs edərək,İnsan haqları komitəsinin “Azərbaycanda sosial hüquqlarla bağlı əlavə görüşün keçirilməsi”nin çox vacib olduğunu bildirib.
“Polisə dəstək” İctimai Birliyinin sədri Şəmsəddin Əliyev – ölkəmizdə məhkəmələrin müstəqilliyi; vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı üçün lazımi şəraitin yaradılmasından; QHT-lərin öz fəaliyyətləri-xüsusən də qeydiyyat prosedurları zamanı üzləşdikləri məhdudiyyətlərdən; QHT-lərə gərəkli maliyyə dəstəyinin göstərilməsi və s.kimi məsələlərdən bəhs edib.
“İnsan Hüquqları və Maarifçilik” İctimai Birliyinin sədri Rəfail Becanov – insan hüquqları sahəsində fəaliyyət göstərən QHT-lərin azlığını; bu profilli təşkilatların qeydiyyatla üzləşdikləri problemləri; müxtəlif təşkilatların, qurumların yanaşmalarında insan hüquqları pozuntularına yol vermələrini; fəaliyyətlərinə basqıların çox olduğu səbəbindən bu sıradan olan QHT-lərə etimadın zəif olması; məhkəmə-hüquq sistemindəki problemlərdən bəhs edərək QHT-lər və Milli Məclisin İnsan Hüquqları Komitəsinin birgə fəaliyyət göstərməsinin zəruriliyini vurğulayıb.
“Ailə Dünyası Ailələrə Hüquqi Yardım” İctimai Birliyinin sədri Gülayə Səfərova – aztəminatlı ailələrin üzləşdiyi ödənişli təhsil haqqı problemi; fundamental insan hüquqlarından olan təhsil hüququnun vacibliyindən bəhs edib.
Konfransda çıxış edən tanınmış hüquqşünas,media hüququ sahəsində ekspert Ələsgər Məmmədli – məhkəmə-hüquq sisteminin problemləri; qanunvericilikdə mövcud olan problemlər-koordinasiyanın olmaması; parlament yanında Qanunvericilik İnstitutunun formalaşması – işçi qruplarının yaradılması; mövcud qanunvericiliyin monitorinqi; qanunlar hazırlandığı zaman mürəxəssislərin fikrinin alınması kimi məsələlərin vacibliyindən bəhs edib.
“Konstitusiya Araşdırmaları Fondu”nun sədri Əliməmməd Nuriyev – insan Hüquqları komitəsinin yanında insan hüquqlarının pozulması sahəsində, qanun pozuntusunun dərhal yerində araşdırılması üçün problemlərə operativ reaksiya verəcək və əməli həll edə biləcək “Çevik qrupun” yaradılmasını tklif edərək, bölgələrdə QHT-lərin fəaliyyətlərini yerinə yetirməsi zamanı üzləşdikləri problemlərdən bəhs edib.
“Rasional İnkişaf uğrunda Qadınlar Cəmiyyəti”nin sədri Şəhla İsmayıl – hökümətin QHT-lərə münasibəti; vətəndaş cəmiyyətinin dayanıqlılıq indeksində regionda və bölgədə Azərbaycanən ən son sıralarda yer alaraq geriləməsinə diqqəti cəlb edərək bu vəziyyətin aradan qaldırılmasından; son 6 ildə vətəndaş cəmiyyətinin üzləşdiyi çətin problemlərdən; qanunvericilikdə vətəndaş cəmiyyətinin formaşdırılması üçün təkmilləşməyə ehtiyac olmasından bəhs edib.
“D.Əliyeva adına Azərbaycan Qadınların Hüquqlarının Müdafiə Cəmiyyəti”nin sədri Novella Cəfərova – siyasi məhbuslar məsələsini vurğulayıb; regional insan hüquqları mərkəzlərinin yaradılması, xüsusən etnik azlıqların yaşadığı bölgələrdə bu məsələnin vacibliyini önə çəkib.
“Əlil Təşkilatları İttifaqı”nın sədri Davud Rəhimli – əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının təmin edilməsi zamanı üzləşdikləri problemlərdən; əlillik haqqında qəbul edilmiş qanunların yenidən nəzərdən keçirilməsinin zəruriliyi; qanunların icrası sahəsində icra strukturları arasında mövcud olan təzadlardan, ictimai iştirakçılıq haqqında qanun; Sosial Tədqiqatlar Mərkəzi ilə əməkdaşlığın həyata keçirilməsi kimi məsələlərdən bəhs edib.
“İnsan Hüquqları üzrə Beynəlxalq İşçi Qrupu”nun Azərbaycan təmsilçisi hüquq müdafiəçisi Səadət Bənənyarlı – məmurların öz çıxışlarına məsuliyətli yanaşmaması, çıxışları zamanı ciddi insan hüquqları pozuntularına yol verməklə cəmiyyətdə narazılıq yaratmasını; Gömrük Komitəsi tərəfindən qəbul edilən son qanunun kiçik sahibkarların hüquqlarını məhdudlaşdırmasını; dövlət başçısının təşəbbüsü ilə cəzaların humanistləşdirilməsi haqqında qanuna baxmayaraq bəzi cəzaların (Məs. Tofiq aqublu işi) adekvat olmaması; məhkəmə prosesləri davam edən məhbusların ailə üzvlərinin proseslərdə iştirak etməsinin təmin edilməsi; vətəndaşların qaynar xəttlərlə əlaqə saxlaya bilməməsi kimi məsələləri diqqətə çəkib.
“Neftçilərin Hüquqlarını Müdafiə Təşkilatı İctimai Birliyi”nin sədri Mirvari Qəhrəmanova – parlamentdə qəbul olunan qanunların insan hüquqlarına uyğunluğunun nəzərə alınması; qanunların tətbiqi ilə əlaqədar problemlər; əmək məcəlləsində olan dəyişikliklərin insan hüquqlarını pozması; qanunların qəbulu zamanı ekspertlərin fikirlərinin alınması və praktikada qanunun tətbiqi məsələləri; Nazirliklərin yanında fəaliyyət göstərən komitələrin hesabatlarının olmaması kimi mövzulardan bəhs edib.
Gəncə Regional Qadın Mərkəzi”nin sədri Məleykə Əlizadə – ictimai vəkillik haqqında qanun; regionlarda insan hüquqlarının təmin edilməsi; QHT-lərin iqamətgah problemləri, işçilərinin azlığı; regionlarda QHT-lərin fəaliyyətləri zamanı üzləşdikləri çətinliklər kimi məsələlərin vacibliyini vurğulayıb.
“Hüquqi Təhlil və Aaraşdırmalar” İctimai Birliyinin sədri Ramil İskəndərli – yuvenil ədliyyə qanunu; 14 yasına qədər uşaqlara cismani cəzanın tətbiq edilməməsinin zəruriliyi, bu barədə ayrıca qanunun olması arzusunu; Rayon İcra Hakimiyyətlərində yetkinlik yaşına çatmayan vətəndaşlar üçün komissiyaların fəaliyyətindən narazılığı; açıq hökümət platforması kimi məsələlərə diqqətin yönəldilməsini ğnə çəkib.
“Qadın Təşəbbüsü və Sosial Problemlərin Həllinə Yardım”birliyinin sədri Zemfira Mustafayeva- əsasən məhkəmələrin fəaliyyətindəki problemlər (icra haqqında qanunun icraçıya göndərilməməsi); məhkəmə hüquq sistemində QHT-lərin fəaliyəti ilə bağlı məsələlərdən bəhs edib.
“Gənc Demokratlar İnstitutu İctimai Birliyi”nin sədri Yeganə Hacıyeva beynəlxalq səviyyədə insan hüquqlarının müdafiəsində QHT-ləin rolu; beynəlxalq təşkilatlara yerli QHT-lərin alternativ hesabatların təqdim olunması kimi mühüm məsələdən; insan haqlarının bütün ekspertlər üzrə müdafiəsi çərçivəsində pandemiya səbəbi ilə distant təhsilin keyfiyyətinin yaxşılaşdırılması üçün Rabitə və Texnologiyalar Nazirliyinə müraciətin vacibliindən; QHT-lərin hesabatlarının ingilis dilinə tərcümə olunması və buradan irəıli gələn məsələlərə diqqəti cəlb edib.
“Humanitar Tədqiqatlar İctimai Birliyi”nin sədri Əvəz Həsənov – kadr islhatlarından sonra əsas fəaliyyətin vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılmasına yönəlməsi; fundamental insan hüquqlarının pozulması; insan hüquqlarının icrası ilə bağlı monitorinqlərin aparılması kimi məsələlərdən bəhs edərək, aidiyyətli yerli strukturların QHT-lərə diqqətlə yanaşmamasının xoşagəlməz nəticələrini vurğulayaraq, sıx əməkdaşlığın dövlətin maraqlarına cavab verməsini qed edib.
“Azərbaycan Milli QHT Forumu”nun sədri Rauf Zeyni – son zamanlar həyata keçirilən islahatların vətəndaş cəmiyyətinə ünvanlanmasının sevindirici olması; QHT, dövlət və vətəndaş cəmiyyəti əməkdaşlığında bəhs edib.Bütün sahələrdə olduğu kimi, yerli VC təsisatlarının fəaliyyətinə diqqətin ümumilli mənafeyə xidmət etməsini vurğulayıb.
“Bələdiyyələrin İnkşafına Yardım İctimai Birliyi”nin sədri Niyaməddin Orduxanov – təhsil haqqı problemi və siyasi məhbus məsələlərindən və bir sıra digər vacib məsələrdən bəhs edib.
“Sosial Hüquqların Araşdırılması İctimai Birliyi”nin sədri,professor Mayis Əliyev – məhkəmə-hüquq sistemi; insan hüquqlarının təmin edilməsi məqsədilə müstəqil məhkəmə hakimiyyətinin formalaşdırılması; ödənişli hüquqi yardım haqqında qanunun qəbul edilməsi; əmək və sosial hüquqlar; hüquqi təfəkkür və mədəniyyətin formalaşdırılmasına olan ehtiyac, vətəndaşların bu sahədə maarifləndirilməsi kimi məsələləri iştirakçıların diqqətinə çatdırıb.
“ELS Müstəqil araşdırmalar Mərkəzi”nin sədri İradə Yaqubova – QHT-lərin fəaliyyəti məhdudlaşdıran qanunlar; QHT-lərin fəaliyyətləri ilə bağlı üzləşdikləri problemlər; qanunların tətbiqi ilə bağlı mexanizmlərin olmaması və qanunlar qəbul edildiyi zaman həmin sahə üzrə fəaliyyət göstərən QHT-lərin rəylərinin alınması, VC institutları arasında son illərdə mövcud olan müzakirə mühitinin olmaması kimi məsələlərdən bəhs edib.
“Cəmiyyətin və Vətəndaş Münasibətlərinin inkişafı İctimai Birliyi”nin sədri Əhməd Abbasbəyli – pandemiya dövründə ali məktəblərin tədris keçirmədii, heç vəsait sərf etməmələri fonunda tələbələrdən təhsil haqqı tələb etməsi kimi problemlərdən; kommunal xidmət haqqlarının ödənişinə güzəştlərin tətbiq edilməsi kimi məsələlərdən bəhs edib.
“Ümidli Gələcək Sosial Təşəbbüslər İctimai Birliyi”nin sədri Kəmalə Aşumova –dövlət qurumları, rayon icra hakimiyyətinin nümhyəndələri ilə birgə görüşlərin keçirilməsinin zəruriliyi; Azərbaycanda uşaqların hüquqlarının vəziyyətlərinə dair verdikləri hesabatlar; uşaq hüquqları sahəsinin diqqətdən kənar qalması, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqların pandemiya dövründə üzləşdiyi çətinliklər; sosial reklamlarla bağlı problemlər; regionlarda yaşayan uşaqların pandemiya dövründə distand təhsillə bağlı üzləşdiyi problemlər kimi məsələlərdən bəhs edib.
3 saat ərzində davam edən videokonfransda, iştirakçıların müzakirə etdiyi digər çoxsaylı məsələlərə münasibətini bildirən komitə sədri Zahid Oruc,yekun nitqində, görüşdə fəal iştirak edən,konstruktiv və konkret təkliflər,orijinal ideyalar səsləndirən QHT rəhbərlərinə təşəkkür edərək onların fikir və təkliflərinin hər birinin təfərrüatı ilə araşdırılacağını, nəzərə alınacağını vurğulayıb.
Vətəndaş Cəmiyyətinin: yerli, mərkəzi və ali icra orqanları ilə sıx əməkdaşlığının formalaşdırılması yönündə səylərin ortaya qoyulacağını, ölkəmizdə insan haqlarının qorunmasının təkmilləşdirilməsi üçün birgə və faydalı layihələrin həyata keçiriləcəyinə,bu fəaliyyətin dövlətimizin həm beynəlxalq, həm də yerli məkanda islahatlar siyasətinin tərkib hissəsi kimi real nəticələrinin olacağına əminliyini bildirib.
