Mətbuat Şurası BJF-nin koronavirusla bağlı jurnalistlər üçün tövsiyələrini təqdim edib
Beynəlxalq Jurnalistlər Federasiyası koronavirus (COVID-19) pandemiyası şəraitində jurnalistlərin peşə vəzifələrini yerinə yetirmələri ilə bağlı tövsiyələr hazırlayıb.
Tövsiyələrdə bildirilir ki, infeksiyanın artan xətt üzrə inkişafı ehtimalı jurnalistlərin həm işlədikləri, həm də peşə fəaliyyətlərinin icrası üçün getdikləri yerlərdə təhlükə ilə üzləşmə riskini artırır və belə durumlarda yerli jurnalist birlikləri media təmsilçilərinin qorunması üçün konsultativ kömək göstərməlidirlər. Tərkibində 146-dan çox ölkənin 600 mindən artıq jurnalistini birləşdirən BJF də bu istiqamətdə çağırış edərək kütləvi informasiya vasitələrinin nümayəndələrini həkimlərin tövsiyələrinə həssas yanaşmağa, öz səhhətlərinin qayğısına qalmağa səsləyir.
Azərbaycan Mətbuat Şurası indiyədək jurnalistlərə koronavirus təhlükəsi zamanı peşə vəzifələrini yerinə yetirmələrinə dair tövsiyələr ünvanlayıb. Şura BJF-nin açıqladığı sənədin KİV-lərə dəstək baxımından əhəmiyyətliliyini və vacibliyini nəzərə alaraq, onun ölkəmizdəki mövcud jurnalistika fəaliyyəti üçün aktual hissələrini diqqətə çatdırır:
1. İş yerində sağlamlıq
KİV rəhbərləri koronavirus təhlükəsini səhiyyə sahəsindəki böhran kimi qəbul etməklə, bu böhranın öz kollektivlərinin təhlükəsizliyinə təhdid olduğunu bilməlidirlər və əməkdaşları qarşısında öhdəlikləri yerinə yetirməlidirlər;
KİV-lər, media təşkilatları ən son informasiyaları izləməli, hadisələrdən ciddi şəkildə xəbərdar olmalı, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı tərəfindən verilmiş tövisyə və tələblərə əməl etməlidirlər (https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public);
Mümkün qədər evdən işləmək praktikasına üstünlük verilməlidir. Bununla iş yerlərində yoluxma riskini azaltmaq mümkündür;
Jurnalistlər və KİV əməkdaşları özlərinin təhlükəsiz şəraitdə işləmələrilə bağlı rəhbərliklərinə təkliflər verməli, bununla da redaksiyalarda infeksiya riskini azaltdıqlarını düşünməlidirlər;
KİV redaksiyaları, eyni zamanda oradakı avadanlıqlar müntəzəm şəkildə dezinfeksiya edilməlidir. Xüsusən də bir neçə əməkdaşın birlikdə çalışdığı otaqlara diqqət yetirilməlidir;
2. Jurnalistlərin redaksiya tapşırığı ilə getdikləri yerlərdə təhlükəsizliyi
Nəzərə alınmalıdır ki, infeksiya şəraitində redaksiya tapşırığı ilə harasa getmək, yaxud ezamiyyətdə olmaq KİV əməkdaşlarının özləri və ailələri, onları işə götürənlər üçün ciddi narahatlıq doğuran məqamdır. Buna görə də ezamiyyənin və ya digər redaksiya tapşırığının zəruriliyi açıq müzakirə edilməli, əsaslandırılmalıdır. Bu zaman sağlamlığı tam qaydasında olan əməkdaşların seçiminə, göndəriləcək jurnalistin həmin ankı sağlamlıq durumuna ciddi diqqət yetirilməlidir;
KİV əməkdaşları öz həyatlarını və təhlükəsizliklərini əsas tutaraq, heç bir ixtisar və ya işdən çıxarılma riskini düşünmədən koronavirus təhlükəsinin olduğu yerlərdə işləməkdən, bununla bağlı ezamiyyətə göndərilməkdən imtina edə bilərlər;
Ezamiyyətə və ya digər redaksiya tapşırığına yollanmalı olan KİV əməkdaşları müvafiq hakimiyyət orqanlarının mövcud məhdudlaşdırıcı tədbirlərini nəzərə alaraq, özlərinin iş planlarını tərtib etməli, xüsusən də ölkə, rayon, şəhər ərazisini tərk etmə məsələsinə həssas yanaşmalıdırlar;
Jurnalistin redaksiya tapşırığı ilə getdiyi yerin infeksiya təhlükəsi cəhətdən durumu, eləcə də sərbəst toplaşmaq və digər imkanları ciddi şəkildə əvvəldən nəzərə alınmalıdır;
Peşə vəzifəsinin icrası ilə əlaqədar olaraq ölkə ərazisini tərk edən jurnalislər öz səhhətləri ilə bağlı tələb olunan öhdəlikləri yerinə yetirməlidirlər, bunun üçün zəruri tibbi prosedurlar həyata keçirilməli, mövcud istiqamətdə həkimlərlə məshəhətləşmələr aparılmalıdır. Xüsusən təyyarə reyslərindəki dəyişikliklərdən sığortalanma müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Bu məqsədlə aviakompaniyalarla müntəzəm əlaqələr saxlanılmalı, bütün detallar dəqiqləşdirilməlidir. Redaksiyarın belə durumlarda əməkdaşlarının həyatlarının sığortalanmasına yönələn əlavə tədbirlər görməsi də arzu olunandır;
KİV əməkdaşları maska, əlcək və digər zəruri gigiyenik vasitələrlə təmin edilməlidir. Tam mümkündür ki, onların getdikləri yerlərdə bu ləvazimatlar tapılmasın;
3. Koronavirus infeksiyasının yayıldığı yerlərdə jurnalist fəaliyyətinin xüsusiyyətləri
Jurnalistlər və KİV əməkdaşları bilməlidirlər ki, səhiyyə müəssisələrində və koronavirus infeksiyası riski olan digər müəssisələrdə yoluxmadan uzaq qalmaq üçün təhlükəsizlik qaydalarına xüsusi riayət etmək lazımdır;
Jurnalistlər bilməlidirlər ki, yoluxma riski heyvanlarla kontaktda olarkən də artır. Belə durumlarda da gigiyena qaydalarına ciddi şəkildə əməl olunmalıdır;
Jurnalistlər, KİV-lər ünsiyyət saxladıqları sahə ekspertləri və digər şəxslərlə mümkün qədər onlayn əlaqə saxlamağa, onlayn intervyulər hazırlamağa çalışmalıdırlar, sosial məsafəyə ciddi diqqət yetirməlidirlər;
Telekanallar studiya proqramlarında iştirak məsələsində telefon əlaqəsinə və video əlaqə vasitələrinə üstünlük verməklə şəxslərin fiziki iştirakçılığı praktikasından uzaq dayanmalıdırlar. Şəxslərlə intervyular götürülərkən mikrafonlara məsafə saxlayan qurğular quraşdırılmalıdır;
Jurnalistlər virusun yayılmaması üçün həyata keçirilən tədbirlər, həmçinin ayrı-ayrı şəxslərin özlərinin virus dayşıyıcıları olmalarını bildirmələri zamanı yarana biləcək anlaşılmaz durumlara, habelə intizamsızlığın yaranması hallarına hazır olmalıdırlar;
Jurnalistlər çox tez-tez tətbiq edilən yeniliklərlə, məhdudiyyətlərlə tanış olmaq üçün xəbərləri müntəzəm izləməli, virusdan qorunmaq üçün nəzərdə tutulan ictimai təhlükəsizlik qaydalarına ciddi şəkildə əməl edərək fəaliyyət göstərməlidirlər;
Jurnalistlərin müxtəlif yerlərə səfərləri üçün məhdudiyyətlərin olması, yaxud lentə alınmış video görüntülərin silinməsi mümkündür. Onların belə hallara hazırlıqlı olmaları və işlərini bunu nəzərə alaraq qurmaları zəruridir.
